Column Voor de goede orde,
10 september 2017
Voor de goede orde
Het was een triest relaas dat de vroegere buurman vertelde over zijn ervaringen in de geloofsgemeenschappen waarvan hij lid was geweest. Tot drie keer toe eindigde zijn betrokkenheid na een opeenstapeling van intriges, fraude en machtsstrijd. Of hij nu nog ergens bij hoorde, was toen mijn vraag. Nee, klonk zeer beslist zijn antwoord. Hij begon er niet meer aan en had besloten zijn christelijke geloof niet meer te delen in een groep.
Een gesprek dat me nog bezig hield, toen ik in juni een bijeenkomst van twee regionale vergaderingen van de Protestantse Kerk in Nederland mocht afsluiten. Wij zaten daar met een niet al te groot aantal afgevaardigden van plaatselijke geloofsgemeenschappen in de regio’s Hilversum en Amsterdam. Het onderwerp waren de voorstellen voor een nieuwe kerkorde die vanaf volgend jaar voorjaar gebruikt zal worden in een nieuwe bestuursstructuur van de kerk. Het verschil met nu zal zijn dat er in plaats van 74 kleinere verbanden elf grote voor in de plaats komen. Met de bedoeling minder mensen te belasten met organisatorische taken, omdat de aanhang van de kerk bijna overal krimpt.
Tegen wie daar waren heb ik gezegd dat zij in hun eigen kerkenraad vast als een buitenbeentje worden beschouwd. Zij hebben de taak om in hun eigen kring de voorstellen voor het grotere geheel te bespreken. Nouja, vertelde een van hen, een half uurtje wilden ze mij daar wel voor geven, maar niet langer, want er waren nog andere, belangrijker zaken te bespreken.
Het is ook niet nodig dat iedereen die de gemeente van het geloof bestuurt zich met de kerkorde bezighoudt. Die is, legde een hoogleraar in het kerkrecht aan zijn studenten uit, voor de ongelukken en gelukkig zijn die meer uitzondering dan regel. In de gevestigde kerk en haar plaatselijke verschijningsvormen kunnen, net als in een vrije kerk of sekte, ook hevige conflicten uitbreken, maar al die lange zinnen over al die verschillende gebieden waarop de kerk zich roert, hebben de nuttige functie samenbindend te werken. Desnoods komt er een speciaal benoemd rechtscollege aan te pas om een conflict te beslechten. Dan hoeft geen plaatselijke gemeente of persoon af te haken, maar ga je, door schade en schande wijzer geworden, verder met de roeping van de Heer, die uiteindelijk de boze stemmen doet verstommen. Vreemde vogels blijven het wel, de leden van de kerkenraad die uit plicht de kerkorde-portefeuille in hun beheer hebben. Sommigen hebben er zelfs aardigheid in. Ze lijken misschien niet goed bij hun hoofd, maar juist zij zien dat zo de schat van het geloof bewaard kan blijven.
R.J. Bakker